Opleiding
Structurele Cognitieve Modificeerbaarheid
Gemedieerde Leerervaring &
Instrumenteel Verrijkingsprogramma van Feuerstein

$Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: Beschrijving: C:\Users\Lebeer\Documents\Mijn webs\websiteSteunpunt Cognitie\line5.gif$

De Israëlische psycholoog Reuven Feuerstein (1921-2014) verrichtte baanbrekend werk op het gebied van onderzoek en begeleiding van kinderen, adolescenten en volwassenen met leer- en ontwikkelingsmoeilijkheden. Hij ontwikkelde een benadering en methode om de leerprocessen, het cognitieve - en sociaal-emotioneel functioneren duurzaam te verbeteren.

Aanvankelijk werkte hij met kinderen met ontwikkelingsachterstand en oorlogstrauma’s uit vluchtelingenkampen. Daarna breidde zich dit uit tot kinderen met ontwikkelingsstoornissen ten gevolge vaneen aangeboren hersenletsel. De laatste 20 jaar werkte hij ook met volwassenen met een niet-aangeboren hersenletsel. Dit leidde tot de oprichting van een N.A.H.-unit, waarbij na de “uitbehandeling” in de klassieke revalidatie, mensen met een hersentrauma (hetzij door oorlogstrauma’s, bloedingen, ongevallen, etc.)- zonder onderscheid van politieke opvattingen of ethnische afkomst - worden opgevangen, gericht op het bereiken van een zo groot mogelijke autonomie. Het Internationaal Feuerstein Instituut is een leercentrum met activiteiten op verschillende domeinen.

Karakteristieken van de “Feuersteinbenadering”

De Feuersteinbenadering bestaat uit 3 pijlers:

Cognitieve activering : de basisvoorwaarden voor leren ontwikkelen : cognitie (input, verwerken en weergeven van informatie); motivatie ontwikkelen; blijven zoeken naar leermogelijkheden (dynamisch-interactief evalueren); modificeerbaarheid als uitgangspunt
Mediërende benadering: een bepaalde kwaliteit van omgaan en dialoog.
Actieve modificerende omgevingen: met de omgeving werken zodat iedereen vanuit een mediërende praktijk leerbevorderend en inclusiegericht werkt

(1) Het uitgangspunt: iedereen kan veranderen

Feuerstein gaat uit van de structurele cognitieve modificeerbaarheid van ieder individu, ongeacht de oorzaak, ernst of duur van een hersenprobleem (Feuerstein, Rand & Rynders, 1993). D.w.z. dat elk individu in staat is om wezenlijk veranderd te worden en te leren uit de stimuli van de omgeving. In principe is er geen plafond aan de ontwikkeling van het cognitieve domein. Dit betekent dat het belangrijkste doel van de Feuerstein-benadering erin bestaat om het cognitief functioneringsniveau op een “hoger” niveau te brengen: Met “cognitief” wordt bedoeld: informatie verzamelen (input), verwerken en informatie weergeven (output). Dit gaat over de wereld leren kennen en basisvaardigheden ontwikkelen, op alle gebied: zowel sociaal-emotionele vaardigheden als lezen, rekenen, schrijven, kennis opdoen, enz. Hoe hoger de cognitieve ontwikkeling, hoe meer iemand in staat is om zelfstandiger te functioneren en met de complexe informatie van de wereld om te gaan.

De neurowetenschappen vinden meer en meer evidentie voor het bestaan van levenslange plasticiteit van de hersenen: onder invloed van activering door de omgeving worden continue nieuwe verbindingen gemaakt. Daarom kunnen we terecht spreken van een neurocognitieve ontwikkelingsgerichte benadering.

(2) Cognitieve ontwikkeling: theorie van de structurele cognitieve modificeerbaarheid en gemedieerde leerervaring

De ontwikkeling van de basis en hogere cognitieve functies wordt gezien als een proces waarbij organisme-omgeving interactie cruciaal zijn. Hiermee kan de Feuerstein-benadering geplaatst worden in het sociaal-constructief model van intelligentie-ontwikkeling (Vygotsky, 1978; Sternberg, 1988). Cognitieve functies zijn bv. het gericht waarnemen, woorden geven, systematisch zijn, plannen, controleren, het bedwingen van impulsiviteit (zelfregulering), enz. Feuerstein en Vygotsky noemen dit “hogere” cognitieve functies, omdat ze een denkproces behoeven, zoals vergelijken en classificeren. Bij mensen met N.A.H. , maar ook bij ontwikkelingsstoornissen, zijn het vaak hogere cognitieve functies die verstoord zijn, de zgn “executieve functies”, die te maken hebben met het plannen en uitvoeren van handelingen, het reguleren van aandacht en emoties. “Hogere” cognitieve functies zijn een product van gemedieerde leerervaringen, die ontstaan in dialoog met een opvoeder – in de terminologie van Feuerstein mediators of bemiddelaars. Feuerstein onderscheidt 12 criteria in de kwaliteit van de gemedieerde interactie (Feuerstein, Klein & Tannenbaum, 1991). Bij kinderen met ontwikkelingsstoornissen gaat het om onvoldoende ontwikkelde cognitieve functies; bij mensen met N.A.H. gaat het om het opnieuw opbouwen of installeren van cognitieve functies, of het compenseren van onderbrekingen, door het versterken van bestaande cognitieve functies. Dus komt het erop aan om goede mediatoren te vormen om deze hogere cognitieve functies te activeren.

(3) Andere manier van evaluatie: de “learning propensity assessment”

De LPAD - learning propensity assessment device - is een dynamische en interactieve manier om te evalueren wat iemands leerdispositie is: hoe iemand opdrachten benadert, leert en wat de invloed is van mediatie (tussenkomst door een mediator). De LPAD schat leermogelijkheden in en speurt naar signalen van modificeerbaarheid en leerbaarheid. (Feuerstein, e.a. 1979; 1981; Tzuriel, 2001; Kozulin, 2005; Haywood & Lidz, 2007). Een statische intelligentie- of neuropsychologische test zegt alleen iets over de defecten. Een LPAD zoekt naar de veranderbaarheid van die defecten, maar ook naar sterktes, en vooral naar wat er nodig is om leerbaarheid te verhogen. Het leidt tot gedetailleerde aanbevelingen voor ouders, therapeuten en leerkrachten.

(4) Instrumenteel verrijkingsprogramma, mediatie en modificerende omgevingen

Het Instrumenteel Verrijkingsprogramma is een “leerbevorderend” programma, bestaande uit “instrumenten” om cognitieve, verbale en sociale vaardigheden te ontwikkelen, die nodig zijn voor het leren. IVP brengt weinig “inhoud” aan, het leert hoe te leren. Je kan ermee werken in de context van een school (in groepjes of klasverband), in therapiecontext (individueel of kleine groepjes), in vormingswerk. De instrumenten bestaan uit een aantal eenvoudige tot ingewikkelde potlood- en papier oefeningen (van concreet naar abstract op gebouwd). Er bestaat een versie voor oudere kinderen (vanaf 8 jaar) en volwassenen, alsook een Basic programma voor jongere kinderen en laag-functionerende oudere kinderen of volwassenen. Het programma moet ingebouwd worden in een totaalproject. De interventie bestaat niet alleen uit het werken met werkbladen. De essentie ervan bestaat uit een specifieke wijze van interactie (dialoog/werken/spelen) met de persoon in kwestie, die Feuerstein “mediërende interactie” heeft genoemd. Ook in het “opbouwen van een modificerende omgeving”. Hiermee beoogt Feuerstein het beïnvloeden van de mensen in de omgeving (thuis en op school) op dusdanige wijze dat er optimaal wordt gestimuleerd en uitgedaagd om in nieuwe situaties te leren nadenken (Feuerstein, Feuerstein, Falik and Rand, 2006).

De Feuerstein-benadering heeft dus elementen van:

- een gezinsgerichte benadering

- een systeemgerichte benadering

- een cognitieve benadering

- gericht op aanpassen en gedrag

- een sociaal-emotionele interventie

- een neuropsychologische interventie

- een leren leren benadering (vakoverschrijdende eindtermen)

Maar is meer dan dat:

De mediatie is het essentiële ingrediënt.

Waarom is er zoiets nodig als het Instrumenteel Verrijkingsprogramma?

Steeds meer mensen vallen uit boot omdat ze niet gemakkelijk leren. De basisvoorwaarden voor leren zijn onvoldoende beschikbaar. Ze kunnen b.v. moeilijk de aandacht vasthouden, moeilijk focussen, zijn chaotisch, hebben te weinig woorden om wat ze zien ook te benoemen, zijn niet nauwkeurig genoeg, te impulsief, kunnen moeilijk plannen of samenvatten, of krijgen moeilijk inzicht in dingen, of ze hebben geen goede leerhouding; ze geven b.v. meteen op in plaats van te zoeken. Sommige mensen hebben ook geheugenstoornissen, moeilijkheden om woorden te vinden, moeilijkheden om de veelheid aan prikkels te verwerken. Dit zijn de zgn. cognitieve en executieve functies. Faalervaring leidt tot verlies aan motivatie en zelfvertrouwen. Zo stapelen ze negatieve leerervaringen op, niet alleen bij het leren op school of in opleiding, maar ook sociaal en in het dagelijks leven. Nochtans kan iedereen leren leren, als ze voldoende gemedieerde leerervaring opbouwen. We zitten allemaal in een voortdurende leersituatie. Ook leerkrachten, begeleiders, psychologen en opvoeders moeten leren omgaan met mensen bij wie dit leren niet zo vlot verloopt. Ze moeten een fundamenteel positievere visie krijgen op "leerbevordering" en evalueren.

Het instrumenteel verrijkingsprogramma (IVP) kan helpen om deze vaardigheden te verwerven: in de eerste plaats voor de lerende (kinderen en volwassenen), als preventie en remediëring van falen in onderwijs of beroepsopleiding, als middel om te leren leren. Maar ook voor leerkrachten en revalidatietherapeuten, om meer procesgericht te leren lesgeven en minder lerenden buiten te sluiten. Eerder dan feitenkennis in te pompen leert het IVP hoe te leren: b.v. systematisch zoeken, gegevens organiseren, veronderstellingen maken, controleren, plannen en toekomstige gebeurtenissen voorzien, verantwoordelijkheid nemen, oplossingen bedenken voor een waaier van problemen. De slogan van het IVP is "Een minuutje, ik denk na". Ook traint het systematisch op leermotivatie, inzicht, woordenschat, zelfstandig zoeken. Dat is niet alleen nuttig in het leren van schoolse- en beroepsvaardigheden, maar ook in het dagelijks leven, niet in het minst in sociale vaardigheden.

Doelen van het IVP

* denkmiddelen of cognitieve functies inoefenen of corrigeren, b.v. leren gegevens volledig verzamelen, benoemen, nauwkeurig zijn, systematisch zijn, vergelijken, hypotheses maken, controleren, enz.

* woordenschat aanleren om dingen, gebeurtenissen, en verbanden goed te beschrijven

* iemand aanmoedigen om geïnteresseerd te zijn in het leren van nieuwe dingen (taakintrinsieke motivatie opbouwen)

* goede denkgewoonten ontwikkelen: om informatie te verzamelen, te verwerken en te beantwoorden

* inzicht en nadenken bevorderen

* aanmoedigen om actief op zoek te gaan naar informatie in plaats van passief te blijven afwachten wat er allemaal gebeurt

Doelgroep van het IVP

· doordat het IVP de aandacht richt op het denkproces en niet op het overdragen van kennis, is het voor een zeer uiteenlopend publiek geschikt: het normale IVP is geschikt voor iedereen ouder dan 8-9 jaar .

· Er bestaat ook een IVP-basic, voor kinderen van 4-9 jaar, of lager functionerende oudere kinderen, jongeren en volwassenen

· in het bijzonder kinderen en volwassenen die in het klassieke onderwijs- of vormingssysteem uit de boot vallen, door gelijk welke oorzaak, b.v.:

* risicoleerlingen met aangeboren of verworven leerproblemen
* kinderen en volwassenen met hersenletsels of erfelijke afwijkingen
* ongunstige familiale, sociale of culturele omstandigheden waardoor beperkte cognitieve capaciteit
* ook voor leerlingen van het eerste graad beroepsonderwijs (1B stroom), en eventueel 1A die zich richten naar TSO is het bijzonder geschikt
* laaggeschoolden met leerproblematiek

Het programma kan aan elk niveau worden aangepast. Dat leert de cursist in de loop van de opleiding met behulp van de zogenaamde "cognitieve kaart".

Toepassingsgebieden

In het onderwijs: Met het “standaard” IVP is het mogelijk om vakoverschrijdend te werken in gewoon onderwijs vanaf het 3^de leerjaar, in het buitengewoon type basisaanbod of BUSO. Een vak als "studiemethode" en "leren leren" krijgen erdoor concrete handvaten. Moeilijk lerende leerlingen zijn weinig gebaat met een opmerking als "maak een schemaatje", of "onderstreep de sleutelwoorden" Een grondige analyse van hoe ze denken is hier aangewezen; b.v. als het probleem is dat ze geen sleutelwoorden kunnen vinden. Het IVP biedt zulke grondige analyse. Voor de leraar is het volgen van een IVP opleiding niet alleen een grondige kennismaking met leer- en denkprocessen van leerlingen; vooral ook leert de leerkracht hoe leerprocessen bij de leerlingen bevorderen, en zich bewust te worden van hoe dat afhangt van zijn/haar eigen leerhouding. Feuerstein noemt dit een mediërende houding. IVP is dus ook een instrument om beter te leren lesgeven aan kinderen die heel verschillend zijn. Het IVP past perfect in de eindtermen "leren leren" en "sociale vaardigheden", alsook in de beleidsopvattingen rond inclusief onderwijs en zorgbreedte.

Met het IVP-basic programma kan goed gewerkt worden in laatste jaar kleuteronderwijs, in speel-leerklassen, in inclusief onderwijs als ondersteuning van leergroepjes, of in speciaal onderwijs vanaf ongeveer 6 jaar. Voor oudere kinderen, jongeren en zelfs volwassenen met speciale ondersteuningsbehoeften en cognitieve moeilijkheden, gedrags- of communicatieve moeilijkheden is het basic programma ook uitermate geschikt, omdat het ook uitgesproken sociaal-emotionele doelstellingen heeft.

Buiten het onderwijs kan IVP worden toegepast in sectoren waarbij beter systematisch leren werken is aangewezen. Het werd b.v. met vrucht gebruikt in:

· revalidatie en remedial teaching met kinderen en volwassenen met leermoeilijkheden (al of niet met verstandelijke beperking) en/of neuropsychologische stoornissen

· Cognitieve gedragsmodificering, o.a. in een psychiatrische revalidatiesetting

· met het IVP-basic kan goed gewerkt worden met kinderen met ontwikkelingsstoornissen (mentale leeftijd vanaf 4 jaar)

· werkvoorbereidingprojecten met volwassen laaggeschoolden

· in de industrie: om laaggeschoolde werknemers een goede denk- en werkattitude of waakzaamheid aan te leren.

· zelfstandigheidstraining en werkvoorbereidingsprojecten

· basiseducatie en alfabetiseringsprogramma’s

Voorwaarden om IVP te kunnen doen

taal begrijpen (minimaal)
Het standaard IVP vraagt minimale visueel-motorische functies ( zoals bijv. 2 punten kunnen verbinden op een werkblad; er bestaat wel een versie voor blinden en slechtzienden). Voor die mensen bij wie dit nog niet aanwezig is, kan het IVP-basic programma wel dienstig zijn
het programma is ook geschikt voor mensen die (nog) niet kunnen lezen of schrijven

Inhoud

IVP-standaard programma: 14 series van een 30-tal bladzijden potlood- en papieroefeningen, instrumenten genoemd, met denkoefeningen.
IVP-basic programma: ook potlood- en papier instrumenten met denkoefeningen: organisatie van stippen, oriëntatie in de ruimte, emoties herkennen; van empathie naar actie; van eenheid naar groep; begrijpend lezen; omgaan met geweld; drie-kanalen waarneming ( dit is ook met concreet vormenmateriaal)
Op elk werkblad leert de leerling één of meerdere denkprincipes
De leerling leert systematisch de brug leggen (= bridging) tussen het geleerde en situaties van het gewone leven (leren leren op school, in huis, uit huis, op het werk, enz.)
Het programma is systematisch opgebouwd zodat het eenvoudig is om succes te ervaren en het motiveert om verder te doen. De moeilijkheidsgraad wordt stelselmatig verhoogd

Werkwijze

Een volledige IVP cyclus beslaat 330 u ( 3 x 1u uur per week gedurende ongeveer 2-3 jaar)
Liefst in groepsverband. Dit is motiverender, maar ook essentieel voor de uitwisseling van strategieën. Bij IVP staat het metacognitieve centraal, d.w.z. het nadenken over hoe we tot iets komen. De vraag b.v. "hoe hebben we dit gedaan?"
IVP werkt het best als het wordt ingebouwd in een school of vormingsinstelling die kiest voor een leerbevorderende, procesgerichte benadering. Alle leerkrachten zouden iets moeten weten van de mediërende lesstijl. Wanneer de school ervoor kiest als project, dan is er meer garantie dat de leerlingen die denkstijl en werkwijze niet alleen tijdens de IVP les zullen gaan toepassen, maar ook in andere vakken.

· Essentieel is de kwaliteit van omgaan tussen lesgever en leerling: dit wordt de mediërende interactiestijl genoemd. IVP is slechts een instrument om gemedieerde leerervaringen op te bouwen. Het heeft geen zin om zelfstandig werkblaadjes te laten maken . Zo werkt het niet. De mediator is essentieel om de toepassing in het dagelijks leven te begeleiden. IVP lessen bevatten, naast een inleiding om de taken betekenis te geven, een stuk zelfstandig en begeleid werk, een stuk dialoog om tot inzicht en transfer te komen.

Wetenschappelijke basis: Evidence base

De Feuersteinbenadering kan zich baseren op een ruime wetenschappelijke evidentie. Het aantal publicaties wereldwijd hierover bedraagt ongeveer 1800. Meer dan 100 doctoraten werden erover gemaakt. De resultaten van effectstudies zijn echter niet eenduidig. Het is niet altijd duidelijk wat men nu eigenlijk definieert als het specifieke van de Feuerstein-methode, hoe men in het onderzoek de interventie definieert, hoe lang, hoe intensief en dat bepaalt wat onderzocht wordt. De Feuersteinbenadering wordt vaak herleid tot een “technische methode” . Het gaat echter om een globale benadering waarin alle bovenvernoemde elementen van belang zijn. Dat wordt in onderzoek niet steeds meegenomen. Uit een interventie met het Instrumental Enrichment- Basic programma bij kinderen met neurologische ontwikkelingsstoornissen in een internationale multicentre studie (Kozulin, Lebeer, e.a, 2010) blijkt dat de intelligentie van kinderen significant verbetert t.o.v. een controle groep. Het gaat hier om een gedeeltelijke blind/gerandomiseerde effectstudie. Volgens de Oxford-criteria van Evidence Based Medicine, is de evidentiegraad van de Feuerstein-benadering A2.

Waarom is het IVP niet vrij beschikbaar en waarom is er een langdurige opleiding nodig?

Mediatie kan iedereen leren, en doen mensen al vanzelf, als ze zelf als kind goed gemedieerd zijn, en als de omstandigheden gunstig zijn. Mediatie is overdracht van cultuur aan de jongere generatie. “Mijn moeder was de beste mediator en heeft nooit mijn boek gelezen” zei Reuven Feuerstein. Werken met mensen die mediatietekorten hebben en cognitieve moeilijkheden hebben, is wat anders. Uit het bovenstaande kunnen we begrijpen dat, als je het Instrumenteel Verrijkingsprogramma op een goede manier wil toepassen, dat dit een gedegen opleiding vraagt. Het is zoals leren viool spelen. Dat leer je ook niet in je eentje door te kijken naar een youtube filmpje. Het is te vergelijken met een psychotherapie opleiding: die duurt meerdere jaren, en je moet zelf het proces ondergaan. In een IVP opleiding leer je zelf met de instrumenten werken, het is werken aan jezelf. Natuurlijk bestaan er tientallen methodes, boekjes, internet-beschikbare programma’s die beweren cognitief activerend te zijn, en die je zonder opleiding kan kopen. IVP kan je niet zonder opleiding kopen.

Opleiding

Doel van de opleiding

Kennis

De theorie van de structurele cognitieve modificeerbaarheid en gemedieerde leerervaring begrijpen,

theorie van Feuerstein plaatsen binnen de intelligentietheorieën, het concept “culturele deprivatie” begrijpen, distale en proximale oorzaken van verminderde cognitieve ontwikkeling en functioneren

De criteria van gemedieerde leerervaring kennen
De relatie begrijpen tussen cognitieve ontwikkeling en de kwaliteit van de mediërende interacties
De cognitieve functies & mentale operaties kennen
Inzicht ontwikkelen dat de voorwaarden tot gelijk welk vorm van leren (schools, sociaal, beroepsmatig) zowel een cognitief als een socio-emotioneel aspect hebben
De cognitieve kaart als tool om educatieve materialen aan te passen
Inzicht ontwikkelen in de ecologie van modificeerbaarheid : hoe een actief-modificerende omgeving en inclusie samengaan

Attitudes

Een dynamische visie krijgen op leerprocessen en intelligentieontwikkeling: ervan uitgaan dat iedereen kan (beter) leren leren
Zich een inclusieve attitude eigen maken

Vaardigheden

Beter mediëren en leerprocessen bevorderen in allerlei leersituaties
Beter differentiëren naar individuele behoeften
Leren werken met de instrumenten van het Instrumenteel Verrijkingsprogramma volgens de regels van de kunst
Een leerbevorderende en inclusieve leeromgeving kunnen opbouwen
Leermaterialen kunnen analyseren en aanpassen volgens de principes van de “cognitieve kaart”

Wie kan de IVP opleiding volgen

- Revalidatie-personeel (kinesitherapeuten, logopedisten, ergotherapeuten, psychologen,…)

- Leerkrachten ( gewoon of speciaal onderwijs)

- (ortho)pedagogen

- stagebegeleiders, vormingswerkers, kortom: professionelen uit de educatieve of vormingssector

- Artsen: (kinder)psychiaters, neuropediaters, revalidatieartsen, artsen werkzaam in de zorg voor personen met een handicap, m.n. intellectuele beperkingen, leerproblemen, autismespectrumstoornissen, etc.

- Het is niet de bedoeling dat ouders de IVP opleiding helemaal volgen of met hun kinderen met IVP gaan werken. Wel dat ze gaan mediëren in het dagelijks leven. De introductiecursus is voor ouders wel geschikt, maar de vervolgopleidingen eerder niet (hoewel ouders wel mogen meedoen)

Begincompetenties

basiskennis van ontwikkelingspsychologie
basiskennis van intelligentietheorieën
basiskennis van didactiek lesvoorbereidingen

Evaluatie

Certificaten

De hele opleiding is gecertificeerd door het International Feuerstein Institute (voorheen: International Centre for the Enhancement of Learning Potential) van Jeruzalem, met drie diploma’s Instrumenteel Verrijkingsprogramma: één na niveau I (5 instrumenten) en één na niveau II (5 instrumenten), en één na niveau III (4 instrumenten) na het voorleggen van een portfolio met praktijkbeschrijvingen en bewijs van 30 uren/jaar praktijkervaring, beschrijving praktijkervaringen, minimaal 4 lesvoorbereidingen.

Opbouw van de opleiding

De eerste module dient als basis- en kennismakingsmodule. Met die kennis kan je in of buiten de klas al veel doen, o.a. bewuster worden van denkprocessen en medatie. Tijdens de volgende modules (hetzij standaard Niveau I, II en III of basic Niveau I en Niveau II) leer je vervolgens met alle instrumenten werken en vooral een nieuwe mediërende lesstijl verwerven. Je kan aan een volgende module deelnemen als je de voorgaande gevolgd hebt.

Na de introductiemodule kan je ook instappen in een parallele IVP-basic opleiding. Het wordt echter aangeraden om eerst de een stuk van de standaard IVP opleiding te volgen en dan pas naar de IVP-basic over te stappen, maar dat is een langer traject.

De studiebelasting van de hele opleiding bedraagt 23 studiepunten voor IVP standaard, en 18 voor IVP basic

Deze wordt over verschillende jaren (minimum 3) gespreid. Een studiepunt is ongeveer 25 à 30u studiebelasting.

De opleiding kan in trappen gevolgd worden. De basis is voor iedereen gelijk. Na de basis kan je doorgaan met de instrumentenopleiding, hetzij standaard, hetzij basic. Er zijn ook specialisatiemodules.

Individuele supervisie

Het is ook mogelijk en aan te raden om individuele supervisies ( buiten de praktijkbegeleiding voorzien gedurende de opleiding) af te spreken.

Supervisie en follow-up-module

Opleidingsplan op maat voor groeps- of schoolteams. Om echt goed te werken is het heel belangrijk dat IVP met een heel team in het pedagogisch plan wordt ingebouwd, om zo te komen tot een lerende (en levende) organisatie. Met de groep wordt een individueel implementatieplan afgesproken.

Opleiding IVP 2021-23

Deze opleiding verloopt in samenwerking tussen vzw Spill (vzw te Antwerpen), Denksterk (uit Zwolle), en onder supervisie van het Project leer- en inclusiebevordering van de Universiteit Antwerpen en het International Feuerstein Institute van Jerusalem.

Inschrijvingsvoorwaarden

Deelnemers hebben een inleidende cursus gevolgd bij DenkSterk, Spill, StiBCO, Feuerstein Centrum Nederland (of anders). De opleiding bestaat uit drie deel-opleidingen: IVP1, IVP2 en IVP3. Een deelopleiding heeft acht contactdagen (of zestien halve dagen).

Vanwege de COVID-19 situatie wordt in 2021 het grootste deel van de opleiding online gegeven.

Programma

I. Inleidende module 0; gemeenschappelijk voor iedereen - 1 studiepunt

Vrijdag 8/1/21 13:30-17:30 en zaterdag 9/1/21 09:00-13:00

Kennismaking met theorie van Feuerstein, met het IVP en mediatie

II. Instrumenteel Verrijkingsprogramma - Standard

Voor wie?

- Wie zich wil verdiepen en “specialiseren” in de cognitief- activerende mediërende benadering van Feuerstein

- Wie wil aan de slag gaan met de instrumenten van het Instrumenteel Verrijkingsprogramma

- Wie wil gecertifieerd worden als erkend mediator in het Instrumenteel Verrijkingsprogramma

- Wie al een introductiemodule gevolgd heeft. Het is noodzakelijk om de introductiemodule gevolgd te hebben. Wie claimt dat hij/zij dit al elders gedaan heeft, stuurt een gedetailleerd programma en kan eventueel enkele vrijstellingen krijgen

Wat kan je na deze verdiepingsmodules?

- Je hebt inzicht in hoe het functioneren van een individu samenhangt met cognitieve functies

- Je kan activiteiten selecteren/analyseren in termen van cognitieve functies

- Je kent de 12 mediatiecriteria en je bent je bewust hoe je handelen al dan niet mediërend is

- Je hebt inzicht in de samenhang tussen cognitieve modificeerbaarheid en mediatie

- Je hebt inzicht in de mogelijkheden en beperkingen van hersenplasticiteit in relatie met omgevingstimulatie

- Je kan het cognitieve functioneren activeren door meer bewust te gaan mediëren

- Je kan activiteiten ontwerpen of aanpassen met behulp van de parameters van de cognitieve kaart, in functie van de eigenheden van de cliënt

- Je weet hoe je de omgeving van de client kan activeren tot een actief-modificerende omgeving

- je kan gericht werken op het activeren van de cognitieve functies, waarbij je gebruikt maakt van de materialen (14 “instrumenten”) van het Instrumenteel Verrijkingsprogramma

Standaard IVP niveau I – 6 studiepunten (stp)

Supervisie op taken van introductiemodule - Leren werken met de instrumenten van het IVP: Organisatie van stippen, Oriëntatie in de Ruimte I; Vergelijken, Analytisch Waarnemen, Analyse lespraktijk. Leren mediërend lesgeven. Lesvoorbereidingen leren maken (met IVP en in vaklessen); Leerlingevaluatie. Praktijkbegeleiding.

Huistaak : 1 lesvoorbereiding maken

Data: 29/1, 13/2, 5/3, 20/3, 2/4, 17/4, 30/4, 15/5, 28/5, 12/6, 25/6, 11/9, 24/9, 9/10, 29/10 en 13/11/2021. Op vrijdagen van 13:30-17:30 en op zaterdagen van 09:00-13:00

Standaard IVP niveau II – 5 stp

IVP Instrumenten Classificeren, Illustraties, Oriëntatie in de Ruimte II, Tijdsrelaties, Familierelaties, Instructies, Praktijkbegeleiding. Lesanalyse en voorbereidingen, met en zonder IVP. Differentiëren met cognitieve kaart . Analyse mediatiecriteria.

Huistaak: lesvoorbereiding maken – casusbeschrijving – video van praktijkles

Data 16 sessies van een halve dag in 2021-22

Standaard IVP niveau III – 5 stp

IVP Instrumenten. Cijferreeksen, Syllogismen, Transitieve relaties, Sjablonen.
Wetenschappelijk onderzoek. Praktijkles. Eindwerk maken over de eigen praktijkervaring

Data 16 sessies van een halve dag in 2022-23

Module IV: praktijksupervisie – 5 stp

2 bijeenkomsten per jaar x 2 jaar

Praktijk van 90 u

III. IVP- Basic

10 instrumenten. Deze opleiding zal worden ingericht vanaf academie/schooljaar 2021-22

IV Zomerschool

De opleiding kan ook gevolgd worden in het formaat van een zomerschool, Engelstalig, georganiseerd door het International Feuerstein Institute van Jerusalem, telkens in een andere stad in Europa:

Standaard IVP 2x 2 weken + 1 week

Basic: 2 weken + 1 week. De totale opleiding duurt ook minimum drie jaar.

Trainersopleiding IVP-standard en IVP-basic

LPAD

LPAD-trainers

IVP-tactile

Kosten

Per deelopleiding IVP € 1340, inclusief materialen.

IVP niveau I: 1340 €

IVP niveau 2: 1340 €

IVP niveau 3: 1340 €

Aanmelden

Aanmelden: via de website van DenkSterk: www.denksterk.nl.

Meer informatie: info@denksterk.nl

Contact

Voor details over de opleiding IVP, contacteer info@denksterk.nl

Lesgevers

Hans De Goede	Docent voortgezet onderwijs in Landstede, Zwolle. Mede-oprichter van Denksterk
Betty Radstock	Heeft jarenlang als onderwijsbegeleider gewerkt in Scholengroep Landstede (hoofdzetel in Zwolle). Mede-oprichter van Denksterk.
Jo Lebeer	Studeerde in 1978 af aan de UIAntwerpen als dr. in de geneeskunde. Hij was eerst gedurende een tiental jaren huisarts. Na zijn doctoraat in 1994 over plasticiteit en ontwikkeling bij kinderen met hersenletsel aan de Universiteit Utrecht, ging hij werken met kinderen en volwassenen met ontwikkelingsstoornissen en hersenletsel, aan leer- en inclusiebevordering. Hij specialiseerde zich in ecologische gezondheidszorg in Rotterdam, cognitieve revalidatie en evaluatie leervermogen in Jerusalem, en in de ICF (Internationale Classificatie van Functioneren van de WHO). Is erkend trainer in Instrumenteel Verrijkingsprogramma en Learning Potential Assessment van het Feuerstein Institute. Hij is emeritus hoofddocent aan de Universiteit Antwerpen (Faculteit Geneeskunde – Vakgroep ELIZA Eerstelijns- & Interdisciplinaire Zorg) in handicapstudies en interprofessionele samenwerking. Hij is gastprofessor aan verschillende buitenlandse universiteiten, o.m. in Roemenië en jaarlijks in Chili. Hij coördineerde vanuit de Universiteit Antwerpen verschillende Europese projecten i.v.m. leer- en inclusiebevordering. Auteur van o.a. Bouwen aan leren leren (Acco, 2002), Inclues (Garant, 2006), With a different glance (Garant, 2011), Differentiërende klaspraktijk voor lagere school leerkrachten (Istanbul, 2013), Activeren en Participeren van kinderen en jongeren met complexe en intensieve ondersteuningsbehoeften (Helion, 2017)
Ann Neetens	Was lerares lager onderwijs en zorgcoördinator in ’t Kofschip Edegem, en daarna pedagogisch begeleider van het GO! Studeerde aan het Centrum Begaafdheidsonderzoek en vervolledigde de trainersopleiding in het IVP aan het International Centre for the Enhancement of Learning Potential te Jeruzalem.
Dany de Vooght	Ergotherapeute van opleiding. Was werkzaam in Ritmica ( Hove). Zij heeft jaren met het IVP van Feuerstein gewerkt in de School voor Buitengewoon onderwijs in Ritmica. Gespecialiseerd in cognitieve stimulering d.m.v. gezelschapsspellen en ambachtelijke activiteiten

terug naar begin van de pagina terug naar homepagina